Την Κυριακή 23 Ιουλίου 2023, εγκαινιάστηκε η ανακαινισμένη Συναγωγή Καλ Σαλώμ της Κω στο πλαίσιο εκδηλώσεων που διοργάνωσαν ο Δήμος Κω, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (ΚΙΣΕ), η Αστική Εταιρεία Ιπποκράτης και η Διαχειριστική Επιτροπή της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ρόδου.
Η ανακαίνιση της Συναγωγής της Κω, την οποία επιμελήθηκε ο Αρχιτέκτων Ηλίας Μεσσίνας, υλοποιήθηκε με τη συνεργασία του Δήμου Κω, του ΚΙΣΕ και της Αστικής Εταιρείας Ιπποκράτης, κατόπιν υπογραφής σχετικού Μνημονίου, με στόχο την αξιοποίηση της Συναγωγής και την αναβάθμιση του ρόλου της στη ζωή του νησιού ως θρησκευτικού χώρου, αλλά και ως τόπου μνήμης, γνώσης και πολιτισμού.
Τα εγκαίνια -που έγιναν με τη σκέψη όλων στις πυρκαγιές που πλήττουν τη γειτονική Ρόδο- σηματοδότησαν την επαναλειτουργία της Συναγωγής ύστερα από 78 χρόνια από την εκτόπιση των Εβραίων του νησιού από τους Ναζί, τον Ιούλιο του 1944, και την εξόντωσή τους στο Άουσβιτς.
Κατά την επίσκεψη στο εβραϊκό νεκροταφείο, η οποία προηγήθηκε των εγκαινίων, ο Ραββίνος Αθηνών Γκαμπριέλ Νεγρίν ανέπεμψε επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των Εβραίων του νησιού, παρουσία του Δημάρχου Κω Θεοδόση Νικηταρά, της Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου και της ΑΕ Ιπποκράτης Διονυσίας Τελλή, του Ιμάμη της μουσουλμανικής κοινότητας Ιρφάν Τράμπα και εκπροσώπων του Ελληνικού Εβραϊσμού.
Ακολούθησαν τα εγκαίνια της Συναγωγής, που ξεκίνησαν με τα θυρανοίξια που τέλεσε ο Ραββίνος Αθηνών. Οι πόρτες της Συναγωγής άνοιξαν, οι εκπρόσωποι των Αρχών του νησιού και του Ελληνικού Εβραϊσμού, όπως και απλοί δημότες της Κω, πέρασαν στο εσωτερικό της ακολουθώντας τη τελετουργική είσοδο του Σέφερ Τορά, δωρεά της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, το οποίο μετέφερε ο Ντίμη-Ντέιβιντ Οψυμούλης (το γένος Μενασσέ), συγγενής του τελευταίου Εβραίου κατοίκου της Κω του Μισέλ Μενασσέ.
Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν οι μεζουζότ στην κεντρική είσοδο, από τον Πρόεδρο του ΚΙΣΕ Δαυίδ Σαλτιέλ, και στις πόρτες της Συναγωγής από τον Ραββίνο Αθηνών και την Πρόεδρο της Ι.Κ. Ρόδου Κλαούντια Ρέστη.
Γεννήθηκα στα Γιάννενα το 1950, μέσα στο Κάστρο, από οικογένεια Εβραίων. Τα Ιωάννινα είχαν Σεφαρντίμ Εβραίους ‒ήταν οι Ισπανοεβραίοι που είχαν διωχτεί από την Ιβηρική Χερσόνησο‒ και Ασκεναζίμ. Η μάνα μου ήταν Σεφαρντίμ από τη Θεσσαλία, μιλούσε ισπανικά, ο πατέρας μου, Δαβίδ Σκενατζής, ήταν από δω, από τους Ασκεναζίμ. Ο πατέρας μου έμεινε 14 μήνες στο Άουσβιτς. Την πρώτη μέρα που έφτασαν τού σκότωσαν την οικογένεια, τη γυναίκα του και τα δυο του αγόρια, 25 και 15 χρονών. Αυτός γλίτωσε και επέστρεψε. Το 1946 άνοιξε κρεοπωλείο, έκανε νέα οικογένεια και απέκτησε δυο παιδιά, την αδελφή μου κι εμένα. Κάποια στιγμή προσπάθησα να κάνω τα χαρτιά μου για αποζημίωση, αλλά μου είπαν ότι ο πατέρας μου πέθανε πριν από το ’90, οπότε δεν δικαιούμουν τις 40.000.
Το 1965 πήγα στην Ιταλία, στο Μιλάνο, όπου σπούδασα σε μια τεχνική σχολή. Γύρισα το ’69, έμεινα στην Αθήνα για ένα χρονικό διάστημα και μετά πήγα στο στρατό, ανεπίλεκτος στην Καλαμάτα. Από κει πήγα στην Αθήνα, στο Χαϊδάρι, στη ΣΕΤΤΗΛ, όπου με κρατήσαν ως εκπαιδευτή. Στη συνέχεια δούλεψα στην Αθήνα, στους αδελφούς Βυθούλκα στην Αχαρνών, στην αρχή στην παραγωγή και στο service, μετά μου έδωσαν το service εντός Αθηνών και στη συνέχεια ένα φορτηγάκι, με το οποίο έκανα γύρα όλη την επαρχία. Πηγαίναμε στα σπίτια και κάναμε επισκευές σε τηλεοράσεις.
Έπειτα πήρα το service στα Γιάννενα και σιγά-σιγά ξεκίνησα και εμπορία ηλεκτρικών ειδών. Κράτησα το μαγαζί μέχρι το 2000, είκοσι πέντε χρόνια, και δεν ένιωσα ποτέ διάκριση, ζήσαμε αρμονικά και άκρως φιλικά, αγαπημένοι και μονοιασμένοι, δεν είχαμε ποτέ προβλήματα, με κανέναν. Η Τζούνοβα όπου μεγάλωσα μέσα στο Κάστρο ήταν ένας ανθόκηπος. Νερό δεν είχαμε, είχαμε τις λεγόμενες τουλούμπες, και όχι μέσα στα σπίτια. Υπήρχε μία κεντρική στη γειτονιά και όταν ερχόταν ο κηπουρός του δήμου για να ποτίσει μαζευόμασταν με τα γκιούμια στη σειρά για να πάρουμε νερό. Το ’62 έβαλαν την πρώτη βρύση και μετά παίρναμε νερό από το λάστιχο.
Περισσότερα: Ο ΙΣΑΑΚ ΣΚΕΝΑΤΖΗΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Η Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κα Ελένη Λουρή-Δενδρινού, συνοδευόμενη από τον Ειδικό Γραμματέα Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΤΣ, κ. Γιώργο Ζερβό, επισκέφθηκε στις 19.06.2023 το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας (ΕΜΕ), στο οποίο υλοποιείται έργο από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Καινοτομία, Επιχειρηματικότητα (ΕΠΑνΕΚ) του ΕΣΠΑ 2014-20, προϋπολογισμού 705 χιλιάδων ευρώ με τίτλο: «Ιστορίες για το Παρόν και το Μέλλον. Ψηφιακές αφηγήσεις από τα Αρχεία και τις Συλλογές του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος».
Η Υπουργός, κα Ελένη Λουρή-Δενδρινού είχε συνεργασία με την Διευθύντρια του Μουσείου, κ. Ζανέτ Μπαττίνου, η οποία, παράλληλα, την ξενάγησε στις εκθέσεις του ΕΜΕ, ενώ η ιστορικός και συνεργάτιδα του Μουσείου, κα Μαρία Βασιλικού την ξενάγησε στο Τμήμα του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδας που είναι αφιερωμένο στο Ολοκαύτωμα.
«Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας αποτελεί φάρο πολιτισμού και ιστορίας που αφ’ ενός αναδεικνύει την εξαιρετικά σημαντική προσφορά και τη δημιουργική διαδρομή της εβραϊκής κοινότητας στη χώρα μας κι αφ’ ετέρου καταγράφει και αποτυπώνει τις πιο μελανές σελίδες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ως Πολιτεία και ως κοινωνία έχουμε το ηθικό χρέος να μεταλαμπαδεύσουμε τη γνώση για το Ολοκαύτωμα στις νεότερες γενιές και ως ελάχιστο φόρο τιμής στα θύματα αλλά και καθώς αποτελεί την αποτελεσματικότερη εκπαίδευση κατά του αντισημιτισμού, του ρατσισμού, των προκαταλήψεων και των διακρίσεων. Στο πλαίσιο αυτό το έργο που υλοποιεί το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας μέσω του ΕΣΠΑ είναι μεγάλης πολλαπλασιαστικής αξίας με απήχηση πέραν των ελληνικών συνόρων», επισήμανε σε δηλώσεις της η Υπουργός, κα Ελένη Λουρή-Δενδρινού.
Η ΕΝΕ διοργάνωσε από τις 3 έως τις 5 Ιουνίου 2023 εκδρομή στον Όλυμπο και το Λιτόχωρο στην οποία συμμετείχαν 33 άτομα.
Η εκδρομή περιελάμβανε τρεις πεζοπορίες στον Όλυμπο, αλλά και κάποιες δραστηριότητες που είχαν σχέση με την κατασκήνωση, όπου γίνεται κάθε χρόνο το εκπαιδευτικό σεμινάριο της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης.
Κατά τη διάρκεια της εκδρομής έγιναν εκλογές για την ανάδειξη του νέου Δ.Σ. της ΕΝΕ, για το οποίο έθεσαν υποψηφιότητα συνολικά 7 άτομα από διάφορες κοινότητες της Ελλάδος. Ο συνολικός αριθμός των μελών που ψήφισε (online) ήταν 121 άτομα. Μετά την πρώτη συνάντηση, το νέο συμβούλιο της ΕΝΕ διαμορφώνεται ως εξής:
Πρόεδρος: Ελιέζερ Σόλων Καμπελής από την κοινότητα της Λάρισας.
Αντιπρόεδρος: Μάρκος Ταμπάχ από την κοινότητα της Αθήνας.
Γραμματέας: Βίκτωρ Μωυσής από την κοινότητα της Θεσσαλονίκης.
Ταμίας: Λεονάρντο Κοέν από την κοινότητα του Βόλου.
Μέλος: Ελισσάβετ Δέτση από την κοινότητα της Αθήνας.
Αναπληρωματικό μέλος Ά: Μάρκος Σούσης από την κοινότητα της Αθήνας.
Αναπληρωματικό μέλος Β´: Σάμης Μόσιος από την κοινότητα της Θεσσαλονίκης.
Η εκδρομή της ΕΝΕ ολοκληρώθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία, καθώς όλοι οι συμμετέχοντες αποκόμισαν τις καλύτερες εντυπώσεις και πέρασαν ευχάριστα.
*Στοιχεία από κείμενο της Ιλεάνας Μανούα
Στην ιστοσελίδα της lifo (3.6.2023) αναρτήθηκε το podcast του Άρη Δημοκίδη για την ιστορία των Ελλήνων Εβραίων και για το μεγάλο μυστήριο του μίσους εναντίον τους με τίτλο «Η σκληρή αλήθεια για τους Εβραίους της Ελλάδας» στο οποίο συμμετέχουν οι: Ρένα Μόλχο (ιστορικός), Ξένια Ελευθερίου (επιστημονική υπεύθυνη του Εβραϊκού Μουσείου), Ιάσων Χανδρινός (ιστορικός), Γιώργος Αντωνίου (ιστορικός, καθηγητής του ΑΠΘ), Σπύρος Πέγκας (πρ. αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης).
Ακούστε ΕΔΩ ΤΟ PODCAST
Πηγή: ιστοσελίδα lifo, 3.6.2023