της Σοφίας Παπαδοπούλου
Υλικά, συνταγές, χρήσεις, κανόνες και χαρακτηριστικά μιας κουζίνας της διασποράς, της σεφαραδίτικης κουζίνας, «ξεπηδούν» από τα γεμάτα χρώμα και ...λαχταριστές εικόνες ταμπλό της έκθεσης «Γεύσεις και Αρώματα της Σεφαράδ», που φιλοξενείται στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Το Δίκτυο Εβραϊκών Συνοικιών της Ισπανίας, στο πλαίσιο της έρευνας, της ανάκτησης και της διάδοσης της σεφαραδίτικου πολιτισμού δημιούργησε αυτή την έκθεση, με αντικείμενο την ιστορική σεφαραδίτικη κουζίνα. Στόχος είναι να υπάρχει μια διασταυρωμένη και τεκμηριωμένη πηγή για όλες τις πλευρές της κουζίνας αυτής, που έχει ενσωματώσει στον τρόπο μαγειρικής αλλά και παρασκευής των τροφίμων χαρακτηριστικά από τους πολιτισμούς με τους οποίους συμβίωσε η σεφαραδίτικη κοινότητα στην Ιβηρική Χερσόνησο, ενώ μετά την εκδίωξή της από την Ισπανία το 1492, επηρεάστηκε από την εξαραβισμένη κουζίνα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και άλλων εβραϊκών κοινοτήτων της Μεσογείου.
Περισσότερα: «ΓΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΕΦΑΡΑΔ» ΣΤΟ ΕΒΡΑΪΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Σε ατμόσφαιρα μεγάλης συγκίνησης την Πέμπτη 14 Ιουλίου 2022, έγινε η εκδήλωση της παρουσίασης του βιβλίου με τίτλο “Πορεία ευθύνης και προσφοράς” για την βιογραφία του Δανιήλ Αλχανάτη, από τα παιδιά του Γιόσα και Ντέλια. Δέκα χρόνια μετά από την απώλεια του και εκατό χρόνια από τη γέννησή του, συγκεντρώθηκαν η οικογένειά του, αγαπημένοι φίλοι και συνεργάτες σε συμβολικό χώρο στο Θησείο, όπου ήταν το πατρικό του σπίτι, για να τιμήσουν τη μνήμη του και να τον θυμηθούν.
Περισσότερα: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΑΝΙΗΛ ΑΛΧΑΝΑΤΗ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΠΟΡΕΙΑ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ»
Το Τάναϊς ήταν ένα ατμόπλοιο που κατασχέθηκε από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον Ιούνιο του 1944, μετά τον απόπλου του από το Ηράκλειο για τη μεταφορά αιχμαλώτων των Γερμανών, με σημαία τον αγκυλωτό σταυρό, τορπιλίστηκε από βρετανικό υποβρύχιο ανάμεσα στη Μήλο και την Φολέγανδρο και όλοι οι αιχμάλωτοι, εβραίοι και Ελληνες, πέθαναν κλειδωμένοι στα αμπάρια του πλοίου.
Στους αιχμαλώτους ήταν και η οικογένεια της Ρεβέκκας Πολίτου, το όνομα της οποίας ήταν στη λίστα των αιχμαλώτων, αλλά η ίδια σώθηκε καθώς δεν τη βρήκαν οι Γερμανοί για να την επιβιβάσουν στο πλοίο. Είχε αλλάξει όνομα στα Χανιά όπου ζούσε, καθώς παντρεύτηκε έναν Ελληνα χριστιανό και βαφτίστηκε Φλώρα.
Στις 10.7.2022 στην τελετή μνήμης στο Κουμ Καπί, παραβρέθηκε και η εγγονή της Ρεβέκκας Πολίτου, Φλώρα Κουβέλου, η οποία μίλησε στα "Χανιώτικα Νέα":
«Απ΄ όσο γνωρίζω η γιαγιά μου ήταν η μοναδική που είχε επιζήσει και αυτό γιατί της επέτρεψε η μητέρα της να παντρευτεί τον παππού μου ο οποίος δεν ήταν έβραιος αλλά την αγαπούσε. Και έτσι την έκρυψε ο παππούς μου, τη βάφτισε Φλώρα – έτσι πήρα και εγω το όνομά της – και μπόρεσε και σώθηκε. Ο παππούς μου ήταν από την Κίμωλο και είχε έρθει στα Χανιά και την είχε γνωρίσει».
Περισσότερα: XANIA 2022: ΤΕΛΕΤΗ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΑΝΑΪΣ
Οταν ο 44χρονος ιστορικός Λέον Σαλτιέλ μεγάλωνε στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του ’80, η εβραϊκή κοινότητα της πόλης παρέμενε εσωστρεφής, 40 ολόκληρα χρόνια μετά την εξόντωση 95% των Εβραίων της πόλης, μιας πόλης της οποίας οι θεσμοί ολιγώρησαν αλλά και συνεργάστηκαν κατά περίπτωση με τους Ναζί κατακτητές – όπως τεκμηριώνει στο βιβλίο του «The Holocaust in Thessaloniki: Reactions to the Anti-Jewish Persecution, 1942-1943» (Το Ολοκαύτωμα στη Θεσσαλονίκη: Αντιδράσεις στις Αντι-Εβραϊκές Διώξεις, 1942-1943), το οποίο απέσπασε επαίνους από κορυφαίους καθηγητές Ιστορίας και συγγραφείς όπως ο γνωστός μας Μαρκ Μαζάουερ – για να αφανίσουν μια κοινότητα η οποία είχε ιστορία αιώνων και τεράστια συμβολή σε όλους τους τομείς της κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής.
Περισσότερα: ΛΕΟΝ ΣΑΛΤΙΕΛ: «ΤΑ ΑΝΤΙΕΒΡΑΪΚΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΑΚΟΜΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»
Το πρώτο πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, στο οποίο θα διερευνηθούν σε βάθος οι πολιτισμοί της αρχαίας Εγγύς Ανατολής και της αρχαίας Μεσογείου, στοχεύει να γίνει το ΑΠΘ, όπως επισημάνθηκε στο διεθνές συνέδριο που διεξήχθη στις 2 & 3 Ιουνίου 2022 με τίτλο «Διαπολιτισμικές Επαφές ανάμεσα στην αρχαία Εγγύς Ανατολή και στη Μεσόγειο» («Intercultural Contacts between Ancient Near East and the Mediterranean») που διοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου, σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιολογίας και Αρχαίας Εγγύς Ανατολής του Εβραϊκού Πανεπιστημίου Ιεροσολύμων. Το ΚΙΣΕ εκπροσωπήθηκε στη συνάντηση από τον αν. γενικό γραμματέα κ. Άκη Ρομπίσα.
«Οι αρχαίοι πολιτισμοί, όπως και οι σύγχρονοι, αναπτύχθηκαν σε συνεχή αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ τους, και οποιαδήποτε μελέτη παραβλέπει αυτή την αλληλεπίδραση και δεν τη λαμβάνει υπόψη, είναι καταδικασμένη να θεωρείται ελλιπής», επισήμανε ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου, ανοίγοντας τις εργασίες του διεθνούς συνεδρίου, σημειώνοντας ότι σήμερα με εξαίρεση το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, όπου στα προγράμματα σπουδών περιλαμβάνονται μαθήματα Αιγυπτιολογίας, «τα ελληνικά πανεπιστήμια γενικότερα, λόγω του ότι εστιάζουν στο τεράστιο και ανεξάντλητο υλικό προς μελέτη των αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών πολιτισμών, δεν έχουν επεκτείνει ακόμη επαρκώς την έρευνά τους για τη μελέτη της αρχαίας Εγγύς Ανατολής σε συνδυασμό με τη μελέτη της αρχαίας Μεσογείου».
Περισσότερα: ΕΛΛΗΝΟ-ΙΣΡΑΗΛΙΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΑΠΘ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ