Του Πέτρου Ι. Μηλιαράκη
Η λέξη Σοά, στα εβραϊκά, σημαίνει «καταστροφή» (στη λατινική Shoa, Shoah). Καθιερώθηκε δε ως «όρος» για να περιγράψει το Ολοκαύτωμα κατά των Εβραίων από τους Ναζί. Υπ’ όψιν δε εξ αρχής, ότι από όλο τον πολιτισμένο κόσμο, η 27η Ιανουαρίου εκάστου έτους αφιερώνεται στα θύματα του Ολοκαυτώματος για να αποτίεται ο επιβαλλόμενος φόρος Τιμής και να εκπληρώνεται το καθήκον Μνήμης.
Υπ’ όψιν επίσης, ότι για την Ελλάδα, η 27 Ιανουαρίου κάθε έτους, έχει καθιερωθεί ως «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος», σύμφωνα με το Νόμο 3218 ΦΕΚ Α/12/27-1-04.
Ωστόσο, δεν αρκεί η 27η Ιανουαρίου εκάστου έτους, όπως άλλωστε απαιτεί και η εσωτερική έννομη τάξη, για να αφιερώνεται στη Μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, εάν το χρέος αυτό δεν συνδυάζεται με την αναγκαία καταφορά κατά της απαξίας και της φρίκης, που αφορούν στην ιδεολογία και στην πράξη του Ναζισμού. Με τούτα ως προδιάθεση υπ’ όψιν τα εξής:
1) Με τον «όρο» Ολοκαύτωμα περιγράφεται τόσο ο θεωρητικώς υποκινηθείς όσο και ο εν τοις πράγμασι υλοποιηθείς συστηματικός διωγμός και η γενοκτονία διαφόρων εθνικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και πολιτικών ομάδων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου από τη Ναζιστική Γερμανία και τους συνεργάτες της. Στα αρχικά δεδομένα που συνθέτουν το Ολοκαύτωμα, είναι το πογκρόμ της «Νύχτας των Κρυστάλλων» και το «Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4», τα οποία οδήγησαν στη συνέχεια στα «Τάγματα θανάτου» και στα «Στρατόπεδα Εξόντωσης» τα οποία αποτέλεσαν μαζική και κεντρικώς οργανωμένη διαδικασία, για την πράγματι εξαφάνιση από προσώπου Γης, κάθε μέλους των κοινοτήτων που αποτελούσαν στόχο των Ναζί.
2) Ιστορικώς αδιαμφισβήτητο είναι ότι οι Εβραίοι της Ευρώπης ήταν τα κύρια θύματα του Ολοκαυτώματος. Η επιχείρηση δε αφορούσε την «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος». Ο αριθμός των θυμάτων του εβραϊκού πληθυσμού αφορά περί τα έξι εκατομμύρια! Πέρα όμως των Εβραίων, και άλλοι συνάνθρωποί μας που αφορούσαν περίπου 220.000 Ρομά και Σίντι (Αθίγγανους), θανατώθηκαν με φρικιαστικό τρόπο. Εξοντώθηκαν δε και άλλοι συνάνθρωποί μας, γιατί από τους Ναζί κρίθηκαν «φυλετικά κατώτεροι» ή άλλως «ανεπιθύμητοι». Η «εκκαθάριση» δε αυτή αφορούσε ακόμη και Σοβιετικούς στρατιώτες και αιχμαλώτους σε κατεχόμενες περιοχές, Εβραίους και μη. Στην «εκκαθάριση» αυτή συμπεριλαμβάνονταν διανοητικώς ασθενείς ή σωματικώς ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, Μάρτυρες του Ιεχωβά, Τέκτονες, Κομμουνιστές, Καθολικοί και Προτεστάντες…
Περισσότερα: ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΩΣ ΕΠΙΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΝΑΖΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΘΗΚΟΝ
της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑ
Μπορεί να μας χωρίζουν μονάχα μερικές δεκαετίες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως η λήθη καραδοκεί. Η μισαλλοδοξία και ο αντισημιτισμός έχουν κάνει δυναμική επανεμφάνιση στη Γηραιά Ηπειρο. Οι σημερινοί μαθητές συχνά δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει Ολοκαύτωμα και πως έξι εκατομμύρια Ευρωπαίοι Εβραίοι, Ρομά και ομοφυλόφιλοι εκτελέστηκαν με βιομηχανικό τρόπο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η ελληνική πολιτεία πήρε το 2018 μια σπουδαία απόφαση: να διοργανώνονται οι εκδηλώσεις για την απονομή του τίτλου του «Δικαίου των Εθνών», όχι στην πρεσβεία του Ισραήλ, όπως παλαιότερα, αλλά σε σχολεία σε όλη την επικράτεια
Η τιμητική διάκριση απονέμεται από το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem στο Ισραήλ σε μη Εβραίους που διέσωσαν Εβραίους κατά τη διάρκεια της Κατοχής, με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής. Μέχρι σήμερα 352 συμπατριώτες μας έχουν τιμηθεί, καθώς έμπρακτα και αποδεδειγμένα υπηρέτησαν το ιδεώδες του αλτρουισμού, παρέχοντας κρησφύγετα, πλαστές ταυτότητες, διόδους διαφυγής στους κυνηγημένους. Και ήταν ένα εκπληκτικό βιωματικό μάθημα για εκατοντάδες παιδιά σε σχολεία στον Αλιμο, στην Ελευσίνα και στα Χανιά, που άκουσαν το πραγματικό αφήγημα της μεγαλύτερης φρικωδίας του 20ού αιώνα, από τους αυθεντικούς πρωταγωνιστές των γεγονότων ή τους απογόνους τους. Πέρα από μια αναφορά στα εκπαιδευτικά εγχειρίδια, η Ιστορία ξαναζωντάνεψε μπροστά στα μάτια τους.
Ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστας Γαβρόγλου παραβρέθηκε μαζί με τον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων Γιώργο Καλαντζή στην τελετή απονομής του τίτλου των Δικαίων των Εθνών στην οικογένεια του Κωνσταντίνου Γιαννίτση που διέσωσε κατά την Κατοχή την οικογένεια του Ασέρ Μωυσή. Η εκδήλωση οργανώθηκε από τους μαθητές και μαθήτριες του Κολλεγίου Αθηνών και έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις του.
Ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων τόνισε το γεγονός ότι το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με την Πρεσβεία του Ισραήλ άλλαξε τον χαρακτήρα αυτών των εκδηλώσεων αναθέτοντας την ευθύνη για την διοργάνωσή τους σε μαθητές και μαθήτριες σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Η πρώτη τελετή με αυτά τα χαρακτηριστικά πραγματοποιήθηκε στο Μουσικό Σχολείο Αλίμου, η δεύτερη στο 2ο Γυμνάσιο Ελευσίνας και η τρίτη στο 1ο ΓΕΛ Χανίων. Έτσι οι εκδηλώσεις αυτές που αφορούν πραγματικές ιστορίες ξεχωριστών ανθρώπων που διακινδύνευσαν τη ζωή των ιδίων και των οικογενειών τους για να σώσουν συμπολίτες μας εβραϊκού θρησκεύματος την μαύρη περίοδο της Κατοχής, έγιναν μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας για την διδασκαλία ύψιστων αξιών του πολιτισμού μας. «Είναι ανάγκη», ανέφερε ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων «να ενδυναμωθούν πράξεις, ενέργειες και ιδέες που θωρακίζουν την δημοκρατία απέναντι στο δηλητήριο του φασισμού και του ρατσισμού που εμφανίζει ξανά το άσχημο πρόσωπό του σε όλη την Ευρώπη».
Η Ομάδα Πρωτοβουλίας Βέροιας το απόγευμα της Τετάρτης (6/2) πραγματοποίησε εκδήλωση – συζήτηση για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Βέροιας, με σκοπό τη συμμετοχή των κατοίκων της πόλης στο αίτημα για την τοποθέτηση λίθων μνήμης σε διάφορα σημεία από όπου ξεκίνησαν το αμετάκλητο ταξίδι τους οι Εβραίοι συμπολίτες.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο φουαγιέ της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο νομικός, συγγραφέας και εμπνευστής της πρότασης Μνήμης Γιώργος Λιόλιος, ο οποίος παρουσίασε και τους 10x10 εκατοστών Λίθους Μνήμης.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΤΤΑΡΙΔΗ: Η εξολόθρευση των Εβραίων είναι μια από τις χειρότερες εκφράσεις μίσους προς το διαφορετικό
Για την τοποθέτηση των Λίθων Μνήμης από την Ομάδα Πρωτοβουλίας, μίλησε η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη, η οποία όπως είπε, η εξολόθρευση των Εβραίων είναι μια από τις χειρότερες εκφράσεις μίσους προς το διαφορετικό.
“Η Εφορεία έχει σχεδιάσει εδώ και δυο χρόνια μια δράση, είναι εγκεκριμένη, αφορά στις παρουσίες και τη μνήμη των διάφορων θρησκειών, φυλετικών και δεν προσδιορίζονται τότε έτσι, που υπάρχουν σε αυτό τον χώρο, στην Ημαθία και στη Βέροια. Αυτοί κατεξοχήν είναι, οι Χριστιανοί, οι Μουσουλμάνοι, και λιγότερο πολλοί οι Εβραίοι.
Μέσα από την καρδιά μου θέλω να πω ότι δεν μισώ κανέναν, αλλά δεν ξεχνώ, δεν συγχωρώ». Με τα λόγια αυτά η Αιμιλία Μαΐση, κόρη ομήρων του Άουσβιτς, έκλεισε τη συγκλονιστική περιγραφή των μαρτυρίων που πέρασε η μητέρα της στην κόλαση του στρατοπέδου εξόντωσης. Μαζί με την αδερφή της Λίνα Λεβί Σαμπετάι, που μίλησε για τα βασανιστήρια που πέρασε ο πατέρας τους στο ίδιο στρατόπεδο, έκαναν ένα ζωντανό μάθημα ιστορίας σε μαθητές Γυμνασίων του νομού, στο πλαίσιο εκδήλωσης για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, που διοργάνωσε για λογαριασμό της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας και σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Βόλου το 8ο Γενικό Λύκειο Βόλου, στις 4.2.2019. Και πέρα από το μάθημα ιστορίας μέσα από πραγματικές αφηγήσεις, οι δύο αδερφές – απόγονοι ομήρων της κόλασης του Άουσβιτς δίδαξαν αγάπη. «Η μητέρα μας, μας έλεγε τον πόνο της, όλα όσα έζησε, αλλά ποτέ δεν μας είπε να μισήσουμε τους Γερμανούς. Μας έλεγε να έχουμε αγάπη για όλους», ανέφερε η κ. Σαμπετάι.
Περισσότερα: ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΣΤΟ 8ο ΓΕΛ ΒΟΛΟΥ – ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ