Ο Σύλλογος Διδασκόντων του 1ου ΓΕΛ Βέροιας αποφάσισε να τιμήσει την «Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος», η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Ιανουαρίου με έναν πρωτότυπο τρόπο. Κάλεσε στο σχολείο την κυρία Πόπη Φιρτινίδου, συγγραφέα, καθηγήτρια Μουσικής και Φυσικό, για να παρουσιάσει κάποια σημαντικά στοιχεία από την πολύχρονη έρευνά της με θέμα «Η Μουσική στην καθημερινότητα των Ναζιστικών στρατοπέδων 1933-1945». Με τη βοήθεια της μαθήτριάς μας Λαζαρίδου Ιωάννας η εισηγήτρια προκάλεσε το ενδιαφέρον των παιδιών θέτοντας το ερώτημα πως είναι δυνατόν να συνδυάζεται η Μουσική- το απόλυτο Καλό – με το Ολοκαύτωμα- το απόλυτο Κακό. Οι ενότητες της εργασίας της σχολίαζαν με ποιον τρόπο η Μουσική χρησιμοποιήθηκε ως μέσο διασκέδασης των Γερμανών αξιωματικών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ως υπόκρουση σε βασανισμούς και εκτελέσεις των Εβραίων, κυρίως, κρατουμένων.
Οι μαθητές παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις αναφορές για το πώς η Μουσική λειτούργησε ως μέσο προπαγάνδας, αλλά και μέσο αντίστασης, ελπίδας, επιβεβαίωσης της ανθρωπιάς και επιβίωσης. «Σώθηκα χάρη στο τραγούδι», εξομολογείται ο διάσημος κάντορας Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονικιός Εβραίος, επιζών του Άουσβιτς, που έγινε διάσημος αργότερα στη Γερμανία! Η εισηγήτρια αιχμαλώτισε το ενδιαφέρον των παιδιών διανθίζοντας την παρουσίαση με δικές της φωτογραφίες από το Μαουτχάουζεν, βίντεο και με αποσπάσματα μουσικών έργων που ακούγονταν στα ναζιστικά στρατόπεδα ή ήταν συνθεμένα από κρατούμενους συνθέτες.
Documento, 29.1.2019. Συνέντευξη του Λεόν Σαλτιέλ στους: Παναγιώτη Φρούντζο & Θανάση Καραμπάτσο
Τρεις Εβραίες µητέρες γράφουν στους γιους τους από το γκέτο της Θεσσαλονίκης»: αυτός είναι ο υπότιτλος του βιβλίου «Μη µε ξεχάσετε», στο οποίο ο διδάκτορας Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας (µε επίκεντρο το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης) στο Πανεπιστήµιο Μακεδονίας Λεόν Σαλτιέλ συγκέντρωσε και επιµελήθηκε τις επιστολές της Σαρίνας Σαλτιέλ, της Ματίλντας Μπαρούχ και της Νεάµα Καζές.
Τρεις µητέρες γράφουν στους γιους τους που βρίσκονται στην Αθήνα το διάστηµα από τον Ιανουάριο του 1942 έως τα µέσα Απριλίου του 1943. Μέσα από αυτό το σώµα της αλληλογραφίας ξεδιπλώνονται εικόνες ζωής των µελών µιας κοινότητας που φέρει έναν ιδιαίτερο πολιτισµό αιώνων και βρίσκεται ένα βήµα πριν από την κατάβασή της στη ναζιστική κόλαση.
Πώς καταλήξατε να συγκεντρώσετε και να εκδώσετε αυτές τις επιστολές; Θεωρείτε ότι συνεισφέρουν στη γνώση ενός πολιτισµού της καθηµερινότητας σε κίνδυνο;
Στις µεταπολεµικές µαρτυρίες των επιζώντων υπεισέρχονται τόσο ο παράγοντας της υστερογνωσίας όσο και ο µηχανισµός της µνήµης που παραλλάζει κάπως τα γεγονότα και συνεπώς αλλοιώνεται η πιστότητα της απεικόνισης της πραγµατικότητας. Ενώ, αντίθετα, µαρτυρίες που είναι γραµµένες την περίοδο της Κατοχής έχουν µεγάλη αυθεντικότητα. Τα σώµατα των επιστολών που επιµελήθηκα περιέχουν την αλληλογραφία τριών Εβραίων µητέρων που γράφουν στους γιους τους. Η επικοινωνία τους σταµατά όταν φεύγουν τα τρένα για το Άουσβιτς. Ζουν τις τελευταίες τους ηµέρες στη γενέτειρά τους. Οι επιστολές παρέχουν πλούσια στοιχεία για τον πολιτισµό της καθηµερινότητάς τους: από το τι έτρωγαν έως το πώς σκέφτονταν και από τη σχέση τους µε τους χριστιανούς έως και το τι γνώριζαν για τον ρόλο της εβραϊκής ηγεσίας. Είναι µοναδικό πανευρωπαϊκά αυτό το σώµα των επιστολών. Εχουν δηµοσιευτεί επιστολές αναφορικά µε το Ολοκαύτωµα, αλλά είναι µία ή δύο από κάθε άτοµο. ∆εν είναι δεκαπέντε από τον ίδιο επιστολογράφο προς τον ίδιο παραλήπτη. Για το πρωτογενές αυτό υλικό δεν ήθελα να καταλήξω σε συµπεράσµατα, θέλω ο αναγνώστης να εξαγάγει τα δικά του.
Η 27η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως «Ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος». Η ημερομηνία επιλέχθηκε, διότι, εκείνη την ημέρα του 1945, λίγο πριν τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς απελευθερώθηκε από τον στρατό των συμμάχων.
Με τον όρο «Ολοκαύτωμα» αναφερόμαστε στη μεγαλύτερη γενοκτονία στην παγκόσμια ιστορία, τη γενοκτονία 6 εκατομμυρίων Εβραίων από τους ναζί. Στα κολαστήρια του θανάτου, εξολοθρεύθηκαν με βασανιστήρια, τουφεκισμό, δηλητηριώδη αέρια, από την πείνα, τις ασθένειες και την εξοντωτική καταναγκαστική εργασία, εκτός από τους Εβραίους, και Ρομά, αιχμάλωτοι πολέμου, πολιτικοί κρατούμενοι, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι, ανάπηροι και άλλοι. Στο μεγαλύτερο μέρος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης εκτυλίχτηκε η πλέον αδιανόητη βαρβαρότητα.
Ως κοινωνία οφείλουμε να διαφυλάξουμε την ιστορική μνήμη και να μην επιτρέψουμε ποτέ ξανά την άνοδο του φασισμού. Σήμερα, δεν αρκεί να νιώθουμε αποτροπιασμό για τους ναζί. Εκείνο που χρειάζεται είναι να σταθούμε απέναντι σε όσους εμπνέονται από αυτούς, να επιλέξουμε την ειρήνη και όχι τον πόλεμο, την αγάπη και όχι το μίσος, την αδελφοσύνη και όχι την ξενοφοβία, την αλληλεγγύη και όχι τη μισαλλοδοξία, την ανοχή στη διαφορετικότητα και όχι τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις.
Από το Γραφείο Τύπου της Νέας Δημοκρατίας, εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση: «Η θηριωδία του Ολοκαυτώματος υπήρξε η πιο μαύρη σελίδα στη σύγχρονη παγκόσμια ιστορία. Έξι εκατομμύρια Εβραίοι δολοφονήθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζιστών. Η πατρίδα μας πλήρωσε βαρύτατο τίμημα αφού από τους περίπου 80 χιλιάδες Έλληνες Εβραίους, μόνον 10 χιλιάδες κατόρθωσαν να επιβιώσουν. Η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης αφανίστηκε σχεδόν στο σύνολό της.
73 χρόνια μετά τη λήξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ο αντισημιτισμός αντί να έχει εξαλειφθεί βρίσκει, δυστυχώς, νέους θιασώτες. Κάποιοι εξ αυτών βεβήλωσαν πριν λίγες μέρες το μνημείο για το εβραϊκό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης στο Α.Π.Θ.
Η Νέα Δημοκρατία δεν θα διστάσει να συγκρουστεί μετωπικά με οποιονδήποτε επιχειρεί να αναβιώσει τις ιδέες του ολοκληρωτισμού στη χώρα μας. Και θα υπερασπιστεί τη φιλελεύθερη και δημοκρατική παράδοση της Ελλάδας, καθώς και τους θεσμούς που τη θωρακίζουν από τις δυνάμεις που την απειλούν».
Η Νέα Δημοκρατία τιμά τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος, ενσωματώνοντας στο λογότυπό της την κάτοψη του μνημείου του Ολοκαυτώματος του Βερολίνου και τα διακριτικά σήματα και χρώματα που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί για να ταυτοποιούν τους κρατούμενους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
ΠΗΓΗ: ιστοσελίδα ND.GR
Το γαλλόφωνο διαδικτυακό περιοδικό GRECE HEBDO, του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, με αφορμή την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος δημοσιεύει συνέντευξη της ιστορικού Οντέτ Βαρών – Βασάρ για τη γενοκτονία των Ελλήνων Εβραίων, με θέμα “L’ extermination de Juifs grecs, l’ emergence d’ une memoire difficile”. Η Οντέτ Βαρών – Βασάρ μιλάει για τη σημασία της 27ης Ιανουαρίου, για το πώς εκτυλίχθηκε ο διωγμός και το Ολοκαύτωμα των Εβραίων στις Εβραϊκές Κοινότητες της Ελλάδας, για την Αντίσταση, καθώς και για τη μεταπολεμική αναβίωση της εβραϊκής ζωής και την «ανάδυση της δύσκολης μνήμης» στην Ελλάδα. Η ιστορικός αναφέρεται στο ερευνητικό και συγγραφικό της έργο, καθώς και στο προσφατο βιβλίο της «Des Sepharades aux Juifs grecs. Histoire, memoire et identite». Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη