Στις 9.11.2019 δημοσιεύτηκε στην Jerusalem Post το παρακάτω άρθρο του Ηλία Μεσσίνα για την εβραϊκή κοινότητα της Άρτας με τίτλο «The Jewish Community of Arta, Greece: Fables, memories and the Holocaust”.
«The Jewish history of Greece dates back to antiquity. Cities like Salonika (Thessaloniki), Veroia and Corinth, were among the cities visited by St. Paul the Apostle, during the first century BCE. St. Paul prayed and preached in their synagogues. Today, most people associate the history of Romaniote Jewry – the Jews that lived in Greece since antiquity, long before the arrival of the Sephardim after the 15th century – with Ioannina, a fortress city in western Greece. But in fact, the Romaniote story most probably started earlier, further to the south, in the city of Arta.
Ancient Arta, called Ambracia, was established in 625 BCE. It is famous for the medieval bridge over the Arachthos River, which was reconstructed by King Pyros I, circa the third century BCE, and completed in its present form in the early 1600s. Arta, a city of fables, has a story for every important site. For example, the legend for the bridge wants the architect who built it having to sacrifice his wife in order to stabilize this magnificent and ambitious stone-built structure with arches, giving it mythical proportions. But it is not the only one.
Περισσότερα: ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ JERUSALEM POST ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΡΤΑΣ
Το άρθρο με τον τίτλο «She Grew Up on a Remote Italian Island. Then Came the Holocaust» (Μεγάλωσε σε ένα απομακρυσμένο ιταλικό νησί -σ.σ. υπό ιταλική κατοχή-. Μετά έγινε το Ολοκαύτωμα) είναι ένα εκτενές αφιέρωμα στη ζωή της Εβραίας Στέλλας Λεβί, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρόδο. Το άρθρο γράφτηκε από τον Michael Frank και παρουσιάστηκε στην εφημερίδα «New York Times» κατόπιν συνάντησης με την ίδια στο σπίτι της στη Νέα Υόρκη και πλαισιώνεται από παλιές φωτογραφίες που δείχνουν την ίδια μικρή στη Ρόδο, καθώς και μέλη της οικογένειάς της.
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η Στέλλα Λεβί 96 ετών σήμερα είναι ίσως η μοναδική επιζήσασα της εβραϊκής κοινότητας Ρόδου που ζει στη Νέα Υόρκη. Κοντά το σπίτι της μάλιστα έχει δημιουργηθεί μία έκθεση που στεγάζεται σε ένα σπίτι του 18ου αιώνα με διάφορα αντικείμενα που περιλαμβάνει επίσης μουσική, τέχνη, προβολές ταινιών κ.λπ.
Τίτλος της έκθεσης «Los Corassones Avlan» που σημαίνει «Ο λόγος της καρδιάς» και είναι εμπνευσμένος από την ισπανοεβραϊκή γλώσσα που χρησιμοποιούσε η ίδια κατά τη διάρκεια της παιδικής της ηλικίας, όταν έμενε στην εβραϊκή συνοικία της Ρόδου.
Περισσότερα: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΛΛΑΣ ΛΕΒΙ ΑΠΟ ΤΗ ΡΟΔΟ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΩΝ NEW YORK TIMΕS
Κατά την παρουσίαση του βιβλίου "Η σπηλιά του δράκου -περιπέτεια στη Καστοριά" του Κώστα Στοφόρου που έγινε στην Αθήνα, τη Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2019, στο Βιβλιοπωλείο "Επί Λέξει", ένας εκ των εισηγητών ήταν ο νομικός και συγγραφέας Θρασύβουλος Ορ. Παπαστρατής, συγγραφέας του βιβλίου Στάχτες και δάκρυα στη λίμνη… Ιστορία των Εβραίων της Καστοριάς, που κυκλοφόρησε το 2010 από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, το οποίο υπήρξε πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τη συγγραφή του βιβλίου.
Ακολουθεί η ιδιαίτερα εμπεριστατωμένη ομιλία του κ. Θρασύβουλου Παπαστρατή για τους Εβραίους της Καστορίας.
«Κυρίες και κύριοι, αγαπητά μου παιδιά,
Πίστευα ανέκαθεν ότι η λογοτεχνία αποτελεί βασική δευτερογενή πηγή από την οποία αντλούνται στοιχεία για την ιστορία ενός τόπου. Ακόμη περισσότερο ενδιαφέροντα είναι τα λογοτεχνικά έργα που έχουν ως βασικό καμβά ένα τόπο, όπως το βιβλίο του Κώστα Στοφόρου που παρουσιάζουμε σήμερα.
Με αφορμή την κυκλοφορία της νέας του ποιητικής συλλογής «IBBUR, Οι Εβραίοι της Κρήτης, 1900-1950», ο Ιωσήφ Βεντούρα μίλησε στον τηλεοπτικό σταθμό «Χανιά LiveTV» (31/10/2019), στην εκπομπή «Βαρβαρότητες -πολιτισμός εν διαδικτύω» της Βαρβάρας Περράκη, για το σύνολο του ποιητικού του έργου -που αποτελεί έναν «θρήνο για το Ολοκαύτωμα»- για τις επιρροές της εβραϊκής παράδοσης στη σκέψη και στους στίχους του, αλλά και για τους άρρηκτους δεσμούς του με την Κρήτη.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΙΩΣΗΦ ΒΕΝΤΟΥΡΑ
της Σοφίας Παπαδοπούλου
«Είναι πολύ σημαντικό να "αγκαλιάσουμε" την ιστορία μας, να τη γνωρίσουμε, για να ξέρουμε πού χωράμε σ' αυτή τη μεγάλη "τάξη πραγμάτων". Εγώ, σίγουρα, έχω βρει πλέον το μονοπάτι μου...».
Το απόσπασμα αυτό από το βιβλίο επισκεπτών του ιστορικού Αρχείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης «μαρτυρά» γιατί η διάσωση και διαφύλαξη ενός αρχείου για την ιστορία της άλλοτε κραταιάς εβραϊκής παρουσίας στην περιλάλητη «Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων» είναι όχι απλώς σημαντική αλλά και αναγκαία.
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο «ξεπηδούν» από μέσα οικογενειακές ιστορίες ανθρώπων που αναζήτησαν στο αρχείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας τα «κομμάτια» εκείνα που θα τους επέτρεπαν να συνθέσουν το παζλ της οικογενειακής τους ιστορίας, αυτό που τόσο βίαια διέλυσε η ναζιστική θηριωδία του Ολοκαυτώματος. Για όσους το καταφέρνουν, η επίσκεψη στο Αρχείο, στην οδό Βασ. Ηρακλείου, στην «καρδιά» του εμπορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, αποδεικνύεται τελικά «πιο σημαντικό ταξίδι της ζωής» τους...
Περισσότερα: ΤΟ «ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ» ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΑΤΑΙ