- Πληροφορίες
Του Κώστα Βούλγαρη
Γεννημένος το 1938 στα Χανιά, ο Ιωσήφ Βεντούρα είναι ένας από τους ελάχιστους Εβραίους της Κρήτης που διέφυγε την “επιχείρηση σκούπα”, κατά την οποία οι σχεδόν 300 ομόθρησκοί του που κατοικούσαν στο νησί τον Ιούνιο του 1944 συνελήφθησαν και επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Ταναΐς”, με προορισμό τον Πειραιά και τελική κατάληξη των “επιβατών” κάποιο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, το οποίο όμως ατμόπλοιο βυθίστηκε αύτανδρο στα νερά του Αιγαίου, ανοιχτά της Σαντορίνης.
Ογδόντα οκτώ από τα θύματα είναι παιδιά, αρκετά από τα οποία συνομήλικοι και φίλοι του Βεντούρα.
Με την ποιητική ελεγειακή σύνθεση Ταναΐς εμφανίζεται ο Βεντούρα στην ποίηση, όμως όχι στα χρόνια της δεκαετίας του 1960, όπως θα ανέμενε η βιολογική γραμματολογική γενεαλόγηση, αλλά στην αρχή του επόμενου αιώνα, το 2001: Μα πού λοιπόν οδηγεί η σύσπαση της μνήμης; Το πρόβλημα βεβαίως δεν είναι γραμματολογικό, μα άλλης τάξης, βαθύτατα οντολογικό: Ήταν πρόβλημα γενεών. Ακριβώς αυτή τη διαστολή του χρόνου εκφράζει η ποιητική εμφάνιση του Βεντούρα στα εξήντα τρία του χρόνια, μια εμφάνιση όχι άπαξ αλλά με συνέχεια αρκετές ποιητικές συλλογές, καθώς και μεταφράσεις.
Περισσότερα: ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ «ΤΑΝΑΪΣ» ΤΟΥ ΙΩΣΗΦ ΒΕΝΤΟΥΡΑ
- Πληροφορίες
Η εξόντωση του συνόλου σχεδόν της εύρωστης, πολυπληθούς εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, η οποία έφτασε στο 96% του συνόλου της (πάνω από 45.000 ψυχές), υπήρξε μια από τις μελανότερες σελίδες της ναζιστικής κατοχής όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά πανευρωπαϊκά. Υπήρξε, επιπλέον, μια γενοκτονία που επί δεκαετίες βρισκόταν στο περιθώριο του επίσημου αφηγήματος, όπως γενικότερα η μοίρα των Ελλήνων Εβραίων στον Β’ Παγκόσμιο.
Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης ξεχωρίζει, εντούτοις: ήταν η μόνη μεγάλη πόλη στη Γηραιά Ήπειρο όπου οι Εβραίοι, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν μαζικά εκεί από τον 14ο αιώνα και μετά, αποτελούσαν προπολεμικά την πλειοψηφία των κατοίκων, ήταν δηλαδή μια πόλη κατά βάση εβραϊκή, γι’ αυτό και ήταν επίσης γνωστή ως «Madred’ Israel», «Μάνα του Ισραήλ». Ήταν, επιπλέον, μια από εκείνες τις πόλεις, οι προύχοντες της οποίας, ανάμεσά τους οι δύο κατοχικοί δήμαρχοι, δεν έκαναν σχεδόν τίποτε για να αποσοβήσουν ή έστω να περιορίσουν το κακό.
- Πληροφορίες
Με αφορμή το θέμα της επιστροφής των προπολεμικών εβραϊκών αρχείων από τη Ρωσία, ο Γ.Γ. του ΚΙΣΕ Βίκτωρ Ισ. Ελιέζερ φιλοξενήθηκε στους ραδιοφωνικούς σταθμούς Αθήνα 9.84, στις 14.12.2021, στην εκπομπή «Ο γύρος του κόσμου σε μία ώρα», της Αλεξάνδρας Βουδούρη και της Αθηνάς Κορλίρα και RealFM 97.8, στις 15.12.2021, στην εκπομπή των Γ. Ψάλτη και Π. Χατζηδημητρίου.
Κεντρικό θέμα των συζητήσεων ήταν η σημασία της επιστροφής των εβραϊκών Αρχείων από τη Ρωσία. Ο κ. Βίκτωρ Ισ. Ελιέζερ μίλησε για το πότε και γιατί χάθηκαν, καθώς και για ποιο λόγο δεν έχουν επιστραφεί ακόμα στην Ελλάδα. Αναφέρθηκε επίσης στις επίμονες διπλωματικές προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για την επιστροφή τους, και τόνισε ότι τα Αρχεία αυτά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της χώρας.
Ακούστε ΕΔΩ τη συνέντευξη στον Αθήνα 9.84 (από το 29.30’ έως το 41.20’) & ΕΔΩ στον Real FM 97.8 (από το 12.55’ έως το 19.28’).
- Πληροφορίες
.jpg)
Στο βιβλίο σας αφηγείστε την ιστορία της οικογένειάς σας, κυρίως του πατέρα σας, που ήταν ένας επιζών του Άουσβιτς. Γιατί έπρεπε να γραφτεί αυτή η ιστορία και γιατί τώρα;
Είναι μεν η ιστορία της οικογένειάς μου πλαισιωμένη με μυθοπλαστικά στοιχεία, αλλά στην ουσία καλύπτει τις ιστορίες πολλών Εβραίων που επέστρεψαν από τα στρατόπεδα. Οι άνθρωποι της πρώτης γενιάς, οι επιζήσαντες δηλαδή, μιλούσαν, αν μιλούσαν, γι' αυτά που πέρασαν στα στρατόπεδα, αλλά όχι για το τι συνέβη μετά την επάνοδο. Το βιβλίο αυτό είναι το πρώτο στην Ελλάδα που ασχολείται με το θέμα αυτό. Το μετά είναι σημαντικό, ίσως όχι εξίσου, αλλά πρέπει να ειπωθεί. Γιατί τώρα; Όπως είπε ο σοφός Χιλέλ «αν όχι τώρα, πότε;» και με τον ίδιο τίτλο έγραψε νουβέλα ο Πρίμο Λέβι. Αν αυτό το κομμάτι δεν γραφεί τώρα από τους απογόνους της 2ης γενιάς, τότε κινδυνεύει να χαθεί.
- Πληροφορίες
Του Μωυσή Ελισάφ
Το βιβλίο του Αλέξανδρου Μωυσή «Νταβιτσόν Εφέντης, ένας ρωμανιώτης πασάς στα Γιάννενα» (εκδ. Καπόν), πέραν του γενικότερου ιστοριοδιφικού ενδιαφέροντος, ιδιαίτερα για τον πολίτη της ηπειρωτικής πρωτεύουσας, αλλά και για κάθε Ηπειρώτη, παρουσιάζει ένα ειδικότερο: έχει ως κέντρο αναφοράς τη ζωή ενός Ρωμανιώτη, του Νταβιτσόν (1832-1913), ουσιαστικά δηλαδή μιας περιόδου που εκτείνεται από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους, που δεν συμπεριελάμβανε την Ηπειρο, μέχρι και το 1913, έτος απελευθέρωσης και των Ιωαννίνων. Δηλαδή τα χρόνια που η Ηπειρος – και όχι μόνο – βίωνε το λυκόφως της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και την ταυτόχρονη άνοδο στο προσκήνιο της Ιστορίας των εθνικών κρατών. Μια δηλαδή κρίσιμη μεταβατική περίοδο της πολυκύμαντης ιστορίας της.
- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΙΣΕ ΣΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΪΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ
- ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΪΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ
- ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΕΣΒΗ ΙΣΡΑΗΛ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΪΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: «ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ»
- ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΜΟΣΧΑ
