- Λεπτομέρειες
.jpg)
ΤΟ ΒΗΜΑ, 5.2.2017, της Μαριλένας Αστραπέλλου, παρουσίαση του βιβλίου «Ο τραγουδιστής του Αουσβιτς Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονίκη 1918 - Βερολίνο 2000»:
Στο πρόσωπο του ανθρώπου που έγινε ένας από τους σημαντικότερους εβραίους ψάλτες του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα συνοψίζεται η ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Ο Εστρόγκο Ναχάμα (1918-2000) υπήρξε ένας πολύ τυχερός άνθρωπος. Σχήμα οξύμωρο θα πει κανείς καθώς έχασε όλη την οικογένειά του στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ήταν όμως ένας από τους ελάχιστους Εβραίους της Θεσσαλονίκης που επέζησε της θηριωδίας του Άουσβιτς, του Γκολεσάου, του Ζάξενχάουζεν καθώς και των ταγμάτων πορείας θανάτου μετά την απελευθέρωση. Επιπλέον, ήταν προικισμένος με ένα ιδιαίτερο χάρισμα, την ασυνήθιστα ωραία φωνή του χάρη στην οποία εξασφάλιζε μερικά κομμάτια ψωμί πεταμένα μέσα στις λάσπες από τους δεσμοφύλακες σε αντάλλαγμα για τα τραγούδια του. Το ταλέντο που τον έκανε γνωστό ως τον «Τραγουδιστή του Άουσβιτς» και τον βοήθησε να επιβιώσει. Επειδή διέθετε μια ισχυρή και χαρισματική προσωπικότητα, μετά τον πόλεμο έφθασε να γίνει ο αρχιψάλτης της εβραϊκής κοινότητας του Βερολίνου και ένας από τους δημοφιλέστερους καλλιτέχνες της πόλης. Συμμετείχε μάλιστα, πάντα ως κάντορας, σε ταινίες όπως το «Καμπαρέ» του Μπομπ Φόσι, «Οι κήποι των Φίτσι Κοντίνι» του Βιτόριο ντε Σίκα, ή η «Μαλού» της γερμανίδας σκηνοθέτριας Ζανίν Μέεραπφελ.
Ακόμα και μετά θάνατον η μοίρα φάνηκε γενναιόδωρη μαζί του. Η ιστορία του υπέπεσε στην προσοχή της δημοσιογράφου Κατερίνας Οικονομάκου και η ζωή του έγινε βιβλίο με τίτλο «Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς, Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονίκη 1918 - Βερολίνο 2000» το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Καπόν.
- Λεπτομέρειες
Μια άγνωστη ιστορία λεηλασίας στην Κατοχή
Το συνδρομητικό site inside story έφερε στο φως της δημοσιότητας μια ακόμη άγνωστη και ενδιαφέρουσα πτυχή της ιστορίας του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για το άρθρο της δημοσιογράφου Σοφίας Χριστοφορίδου (inside story, 27.1.2017) για τη «Λεηλασία των εβραϊκών περιουσιών στη Θεσσαλονίκη», το οποίο παρουσιάζει την ιστορία του πολυελαίου που σήμερα φωτίζει τη Συναγωγή Μοναστηριωτών και προπολεμικά ανήκε στη Συναγωγή Σαρφατή. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο ΕΔΩ.
Σχετικά:
- Καθημερινή, 28.1.2017 "Εβραϊκά λάφυρα σε χαλάσματα" του Σταύρου Τζίμα
- Λεπτομέρειες
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 29.1.2017, «Το τραύμα της Δεύτερης Γενιάς του Ολοκαυτώματος», του Γιάννη Παπαδόπουλου:
Ήταν μικρό κορίτσι όταν παρατήρησε στο χέρι της μητέρας της χαραγμένο έναν αριθμό. «Τι θέλεις να μάθεις τώρα; Ένα νούμερο τηλεφώνου είναι», της είχαν πει τότε για να ικανοποιήσουν την παιδική της περιέργεια. Όμως τα χρόνια περνούσαν, ο αριθμός δεν έσβηνε και οι απορίες πλήθαιναν. Γιατί το βίωσαν αυτό; Ποιοι τους πρόδωσαν; Πώς επέζησαν; Κάποια στιγμή η μητέρα της Άννας Καμπελή έλυσε τη σιωπή της. Περιέγραψε τα τρένα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και την ημέρα της διαλογής στο Άουσβιτς, όταν τη χώρισαν για πάντα από την οικογένειά της.
«Δεν μιλούσε εύκολα τα πρώτα χρόνια, όπως δεν μιλούσαν και άλλοι. Ίσως γιατί προσπαθούσαν να μας προστατέψουν», λέει στην «Κ» η κ. Καμπελή. Και οι δύο γονείς της, Έλληνες Εβραίοι από τα Ιωάννινα και την Αθήνα, επέζησαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης Θυμάτων Ολοκαυτώματος, την 27η Ιανουαρίου, οι ιστορίες εκτελεσθέντων και επιζησάντων έρχονται και πάλι στο προσκήνιο. Υπάρχει όμως και μια άλλη πλευρά: αυτή των απογόνων των θυμάτων, που κουβαλούν εδώ και δεκαετίες το βαρύ φορτίο των αναμνήσεων.
Πώς είναι να μεγαλώνει κάποιος σε ένα σπίτι με αυτό το παρελθόν; Να μην έχει εκτεταμένο οικογενειακό δίκτυο; Να προσπαθεί να κατανοήσει γιατί στόχευσαν τους οικείους του; Από τη δεκαετία του ’60 έχουν πραγματοποιηθεί διεθνώς εκατοντάδες επιστημονικές μελέτες για το πώς το τραύμα του Ολοκαυτώματος ταξιδεύει από γενιά σε γενιά. Στην περίπτωση της κ. Καμπελή, το παρελθόν των γονιών της φόρτωσε τους παιδικούς της ώμους με μια βαριά αίσθηση ευθύνης.
Περισσότερα: Το τραύμα της Δεύτερης Γενιάς του Ολοκαυτώματος
- Λεπτομέρειες
«Γνωρίζουμε; Θυμόμαστε; Διδασκόμαστε;» Ηταν ο τίτλος της χθεσινής εκδήλωσης για τον εορτασμό της Ημέρας Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος στην Αθήνα, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού του Ελληνικού Κόσμου με σύσσωμη την παρουσία της εβραϊκής κοινότητας, αλλά και των εκπροσώπων της ελληνικής πολιτείας. Χαιρετισμό απηύθυνε η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, η πρέσβης του Ισραήλ Ιρίτ Μπεν Αμπα, ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος Δαυίδ Σαλτιέλ και ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, Μίνος Μωυσής. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο πρόεδρος του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου, κ. Ρόναλντ Λόντερ, που αισθάνθηκε την ανάγκη να ευχαριστήσει τους Ελληνες Δικαίους των Εθνών με τις ηγετικές μορφές του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και του δημάρχου και του μητροπολίτη Ζακύνθου που έσωσαν εκατοντάδες ψυχές κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο... ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ.
Η Ελληνική Δημοκρατία, με εκπρόσωπο την περιφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου, και η Ισραηλιτική Κοινότητα της Αθήνας με τον πρόεδρό της Μίνο Μωυσή τιμούν σήμερα στην Αθήνα την Ημέρα Μνήμης Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, σε εκδήλωση με κεντρικό ομιλητή τον Ρόναλντ Λοντέρ, πρόεδρο του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συμβουλίου.
Στο τριπλό ερώτημα που θέτουν ως τίτλο της σημερινής εκδήλωσης οι διοργανωτές («Γνωρίζουμε; Θυμόμαστε; Διδασκόμαστε;») η απάντηση δυστυχώς είναι μια τριπλή άρνηση. Παρά το γεγονός ότι η χώρα μας ήταν εκείνη που είδε τον εβραϊκό της πληθυσμό να αφανίζεται σε μεγαλύτερο ποσοστό από τις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης, ακόμα και σήμερα η γνώση μας για τη Σοά είναι υποτυπώδης, η μνήμη μας λειψή και η σχετική διδασκαλία στα σπάργανα. Το χειρότερο είναι ότι, σύμφωνα με όλες τις έρευνες της κοινής γνώμης κατά τις τελευταίες δεκαετίες, παραμένει σταθερό -αν δεν αυξάνεται κιόλας- το ποσοστό των Ελλήνων πολιτών που τρέφουν εχθρικά αισθήματα απέναντι στους Εβραίους και τον εβραϊσμό, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον δυτικοευρωπαϊκό μέσο όρο. Άλλωστε ακόμα και η ύπαρξη ενός ανοιχτά ναζιστικού μορφώματος στην ελληνική Βουλή επιβεβαιώνει την ανοχή μιας μερίδας της ελληνικής κοινωνίας στα αντισημιτικά κηρύγματα... ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ.
- Λεπτομέρειες
του ΑΛΕΚΟΥ ΡΑΠΤΗ, Ηπειρωτικός Αγών, 28.1.2017
Ο ταγματάρχης Γκούσταβ Βίλλυ Χάφρανεκ (Gustav Willy Havranek) υπήρξε ο υπεύθυνος γερμανός αξιωματικός που έδωσε τις κατευθυντήριες οδηγίες στα Γιάννενα, για τον εκτοπισμό των μελών της Εβραϊκής Κοινότητας Ιωαννίνων, εκείνη την τραγική ημέρα, στις 25 Μαρτίου 1944.
Παρόλα αυτά, αρκετά χρόνια αργότερα, μετά το πέρας του πολέμου, σε μια σειρά ανακρίσεων που διενήργησε η γερμανική εισαγγελική αρχή της Βρέμης το 1968, ο Χάφρανεκ αρνήθηκε τα πάντα και δήλωσε αθώος.
Ο φάκελος της ανάκρισης περιέχεται στο βιβλίο του γερμανού ιστορικού Christoph Schminck Gustavus «Μνήμες κατοχής ΙΙ». Στο ανακριτικό υλικό ο «κατηγορούμενος» γερμανός αξιωματικός αναφέρει: «…Από το 1943 ήμουνα ταγματάρχης της Αστυνομίας. Αυτόν τον βαθμό είχα και στα Γιάννενα. Κύριο καθήκον μου ήταν να λειτουργώ ως συνδετικός κρίκος μεταξύ της Βέρμαχτ και της Ελληνικής Αστυνομίας… Θα ήθελα να πω ότι κύριο μέλημά μου ήταν να διατηρώ μέσω του ασυρμάτου τις επαφές ανάμεσα στη Βέρμαχτ και την Ελληνική Αστυνομία…
Θυμάμαι την «επιχείρηση Εβραίοι» στα Γιάννενα. Κατά την γνώμη μου διεξήχθη τον Μάρτιο του 1944, γιατί έφτασα στα Γιάννενα μόλις στα μέσα Φεβρουαρίου του ιδίου έτους. Το βράδυ της παραμονής αυτής της «μετοίκησης των Εβραίων», ανώτεροι διοικητές των SS και της Αστυνομίας από την Αθήνα, επικοινώνησαν μέσω ασυρμάτου μαζί μας… Κατόπιν ειδοποιήθηκε από εμένα η Ελληνική Χωροφυλακή η οποία θα ήταν υπεύθυνη για την εφαρμογή των μέτρων.
Ενημέρωσα την Ελληνική Χωροφυλακή σχετικά με αυτά που έπρεπε ακριβώς να κάνει και ότι η Βέρμαχτ θα διέθετε τα μεταφορικά μέσα , όπως μου είχαν πει με το ραδιοτηλεγράφημα. Όλα ήταν με τάξη κατανεμημένα…
Οι διοικητές των εμπλεκομένων μονάδων, δηλαδή της Βέρμαχτ, της Μυστικής Στρατονομίας, της Γερμανικής Χωροφυλακής και της Ελληνικής Αστυνομίας, ήταν οι ίδιοι οι υπεύθυνοι για τις δραστηριότητές τους…
Περισσότερα: ΑΠΌ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ