- Πληροφορίες
Ανευ προηγουμένου εκδοτική επιτυχία σημείωσε η σχολιασμένη έκδοση του έργου «Ο αγών μου» του Αδόλφου Χίτλερ, το οποίο επανεκδόθηκε στη Γερμανία πριν από ακριβώς ένα χρόνο, ενώ δεν είχε επανεκδοθεί μετά το 1945. Η σχολιασμένη έκδοση, όπως ανακοίνωσε ο εκδότης του βιβλίου, έχει πουλήσει μέχρι σήμερα 85.000 αντίτυπα.
Το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ιστορίας του Μονάχου είχε αρχικά τυπώσει μόλις 4.000 αντίτυπα της σχολιασμένης έκδοσης, αλλά ένα χρόνο μετά το έργο βρίσκεται ήδη στην έκτη έκδοση.
Το παραληρηματικό έργο του Χίτλερ συνοδεύεται στη νέα έκδοση από 3.500 επεξηγηματικές ιστορικές σημειώσεις και σχόλια, έτσι ώστε να μην είναι πιθανή η χρήση του για τον στόχο της ναζιστικής προπαγάνδας. Ωστόσο, οι επικριτές της προσπάθειας έχουν επανειλημμένως εκφράσει την ανησυχία τους για την πιθανή χρήση του δίτομου έργου στην προώθηση της ναζιστικής προπαγάνδας.
«Αποδεικνύεται πως ο φόβος για την έκδοση αυτή, ότι, δηλαδή, θα διευκόλυνε την προώθηση της ναζιστικής ιδεολογίας, ήταν αβάσιμος», υπογραμμίζει στη σχετική ανακοίνωση ο διευθυντής του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ιστορίας Αντρέας Βίρσινγκ.
Από τα στατιστικά στοιχεία που συγκέντρωσαν οι εκδότες του δίτομου έργου προκύπτει ότι οι αγοραστές του είναι κυρίως «αναγνώστες που ενδιαφέρονται για την Ιστορία και την πολιτική, όπως εξάλλου και πολλοί εκπαιδευτικοί».
«Η συζήτηση σχετικά με το όραμα του Αδόλφου Χίτλερ για τον κόσμο, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο προσέγγιζε την προπαγάνδα επέτρεψε να αντιμετωπισθούν οι αιτίες και οι συνέπειες των ολοκληρωτικών ιδεολογιών σε μια εποχή όπου ο αυταρχισμός και οι ιδέες της Ακροδεξιάς κερδίζουν έδαφος», προσέθεσε ο κ. Βίρσινγκ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Γερμανία ενισχύεται με ταχείς ρυθμούς, για πρώτη φορά μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα δεξιό λαϊκιστικό κίνημα, η «Εναλλακτική για τη Γερμανία».
Περισσότερα: ΞΕΠΟΥΛΑΕΙ Η ΣΧΟΛΙΑΣΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ «Ο ΑΓΩΝ ΜΟΥ»
- Πληροφορίες
Στις 14.12.2016 δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας "ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ" το παρακάτω άρθρο με τίτλο "Η Τέχνη του Συρματοπλέγματος" σχετικά με την κυκλοφορία του ημερολογίου του νέου έτους του Ιδρύματος Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή.
Το Ίδρυμα Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή κυκλοφόρησε και φέτος το ημερολόγιο του νέου έτους. Έκδοση, όπως πάντα, επιμελημένη με συλλεκτικό ενδιαφέρον, νομίζουμε από τις καλύτερες εκδόσεις του Ιδρύματος από αισθητικής άποψης, αλλά και λόγω της πρωτοτυπίας του θέματος. Η τέχνη ως μαρτυρία, «Η Τέχνη του Ολοκαυτώματος», όπως ονομάστηκε η τέχνη πίσω από το συρματόπλεγμα, δημιουργήθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στα γκέτο από Εβραίους καλλιτέχνες, αρκετοί από τους οποίους με σημαντικές σπουδές σε Ακαδημίες Τεχνών της Ευρώπης, σαν μία διέξοδο του πνεύματος, απελευθερωμένου από τη μαύρη πραγματικότητα.
Τα έργα που διασώθηκαν -περί τα 6000- ανήκουν στο Μουσείο Μνήμης Yad Vashem της Ιερουσαλήμ, από τα οποία 19 περιλαμβάνονται στο Ημερολόγιο 2017 του Ιδρύματος. Πέραν όμως από την καλλιτεχνική τους αξία -μερικά μάλιστα σε υψηλό επίπεδο, όπως π.χ.: Karl Bodek–kurt Low «Μία άνοιξη» (Με την κίτρινη πεταλούδα στο συρματόπλεγμα), Mosche Rynecki «Πρόσφυγες», Leo Haas «Η μεταγωγή από τη Βιέννη» κ.ά- τα έργα αυτά αποτελούν καταγραφή -με το χέρι στην καρδιά και από εκεί στο χαρτί- μιας από τις μελανότερες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας της ανθρωπότητας.
«Η ζωγραφική που δημιουργήθηκε μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα γκέτο αποτελεί συγκλονιστικό ιστορικό τεκμήριο, όχι μόνο των συνθηκών της ζωής των κρατουμένων, αλλά και των σκέψεων, των ιδεών και των συναισθημάτων των καλλιτεχνών που ζούσαν σε ακραίες συνθήκες βίας και αγωνίας», γράφει μεταξύ άλλων στον πρόλογο ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ναπολέων Μάργαρης.
Περισσότερα: ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΙΩΣΗΦ & ΕΣΘΗΡ ΓΚΑΝΗ
- Πληροφορίες
του Κώστα Κουκουμάκα, 8.12.2016
Ανέκδοτα ιστορικά τεκμήρια για ένα από τα μεγαλύτερα ταμπού της σύγχρονης ιστορίας της Θεσσαλονίκης φέρνει στο φως η έκθεση του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, με τίτλο «Διαιρεμένες Μνήμες 1940-1950. Ανάμεσα στην ιστορία και το βίωμα». Σε μία από τις ενότητες της έκθεσης, η οποία εγκαινιάστηκε στις 4.12.2016 από τους Υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας και Γερμανίας, αποκαλύπτονται πολύτιμα αρχεία του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης αναφορικά με το πιο ένοχο μυστικό: τη λεηλασία των εβραϊκών περιουσιών, τον τοπικό δωσιλογισμό και την καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου την περίοδο της γερμανικής Κατοχής.
Στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η εβραϊκή κοινότητα στη Θεσσαλονίκη αριθμούσε περί τους 55.000 ανθρώπους – περισσότερο από τον μισό πληθυσμό της πόλης. Από τους 46.091 Θεσσαλονικείς Εβραίους που μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί, επέστρεψαν ζωντανοί μόνο οι 1.950. Πέραν όμως από τη ψυχρή αποτύπωση της μαύρης στατιστικής, το θέμα δεν είναι καθόλου εύκολο για τη διαχείριση του θυμικού της πόλης. Ούτε και για τη δημόσια 
μνήμη, αν και έχουν περάσει κοντά οκτώ δεκαετίες. Μόλις πριν από δύο χρόνια ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, στα εγκαίνια του μνημείου για το εβραϊκό νεκροταφείο που ισοπεδώθηκε το 1942, είχε πει: «Η πόλη άργησε αδικαιολόγητα να σπάσει την άδικη και ένοχη σιωπή της, αλλά τώρα μπορεί να λέει ότι ντρέπεται για αυτήν την άδικη και ένοχη σιωπή».
Στην έκθεση του ΜΜΣΤ και στην ενότητα την οποία επιμελήθηκε ο ιστορικός Βαγγέλης Χεκίμογλου, διαβάζουμε ότι πριν από τον βίαιο εκτοπισμό τους οι Εβραίοι είχαν αναγκαστεί να εξαργυρώσουν τα μετρητά τους με άχρηστα πολωνικά χαρτονομίσματα, ενώ κλήθηκαν να δηλώσουν «για στατιστικούς λόγους» τα περιουσιακά τους στοιχεία. Από τα ίδια ιστορικά αρχεία μαθαίνουμε ότι είχε συσταθεί μία υπηρεσία «διαχείρισης» των εβραϊκών περιουσιών, κυρίως των 1.800 εμπορικών καταστημάτων Εβραίων. «Οι "ιθύνοντες" των διανομών ήταν ένας δικηγόρος από τις Σέρρες, διορισμένος σε ανώτερη θέση στη Γενική Διοίκηση από την κυβέρνηση της Αθήνας, και ένας τραπεζικός, συγγραφέας δοξαστικού έργου για την εθνικοσοσιαλιστική οργάνωση της γεωργίας» διαβάζουμε στην έκθεση του ΜΜΣΤ, το υλικό της οποίας θα είναι σύντομα προσβάσιμο και στο Διαδίκτυο.
Περισσότερα: Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΈΝΟΧΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΠΑΓΗΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΪΚΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ
- Πληροφορίες
Στις 20.11.2016, με αφορμή το θάνατο του Λέοναρντ Κοέν, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» το παρακάτω άρθρο του Χρήστου Τσανάκα με τίτλο «Το τραγούδι είχε τη δική του ιστορία για Άουσβιτς».
Δεν είναι μύθευμα η κοινή πεποίθηση ότι τουλάχιστον κάποια από τα σπουδαία έργα τέχνης, εκείνα που μας χαρίζουν διαχρονικώς υψηλή αισθητική συγκίνηση και πλούτο θετικών συναισθημάτων, που ακονίζουν τη φαντασία μας και διεγείρουν τη θέλησή μας για ζωή, γεννιούνται μέσα στις πλέον αντίξοες συνθήκες πόνου και αγωνίας, εμπνέονται από τραγικά γεγονότα και εφιαλτικές εμπειρίες, συνιστώντας συχνά την πνευματική νίκη των δημιουργών τους ενάντια σε μια άκρως ψυχοφθόρο προσωπική ή συλλογική απώλεια. Παρ’ όλα αυτά, παρά τη γενικώς αποδεκτή αιτιώδη σύνδεση ομορφιάς και ασχήμιας στην τέχνη, εξέπληξε τους πάντες το γεγονός ότι ένα από τα πιο αισθαντικά και εγκάρδια τραγούδια του αείμνηστου Λέοναρντ Κοέν, το σαγηνευτικότατο «Dance me to the end of love», το οποίο λόγω της ρομαντικής ατμόσφαιράς του θεωρήθηκε εκ των κορυφαίων ερωτικών ύμνων τού 20ού αιώνα, αναφερόταν τελικά στη φρίκη και την κτηνωδία του Αουσβιτς. Το πραγματικό θέμα του τραγουδιού είναι όντως η απώλεια αγαπημένων προσώπων που ξεψύχησαν στους θαλάμους αερίων, στις αίθουσες βασανιστηρίων ή στα βιομηχανικά εργοτάξια της ναζιστικής εθνοκάθαρσης, και κατά προέκταση η προσωρινή απώλεια της πίστης στη δύναμη της αγάπης ως σωτήριας λύσης στα προβλήματα της ανθρωπότητας, συνεπεία του απόλυτου σοκ της τήξης εκατομμυρίων αθώων θυμάτων στις υψικαμίνους των στρατοπέδων εξόντωσης. Εκείνο ωστόσο που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι το γεγονός ότι η αφορμή για τη δημιουργία τού εν λόγω τραγουδιού είναι ακόμα πιο συγκεκριμένη. Αφορά ευθέως σε μια εμβληματική προσωπικότητα του στρατοπέδου Αουσβιτς ΙΙ-Μπίρκεναου, μια άκρως τραγική μορφή, τον κρατούμενο που σημαδεύτηκε στο χέρι με τον «επουράνιο αριθμό τηλεφώνου» (όπως τον χαρακτήριζαν μεταξύ τους οι κρατούμενοι, κάνοντας μαύρο χιούμορ αλληλεγγύης) 121000097.
Περισσότερα: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΕΒΡΑΙΟ ΙΑΚΩΒΟ ΣΤΡΟΥΜΣΑ
- Πληροφορίες
In Memoriam... Τα ξημερώματα της 25ης Μαρτίου 1944 περίπου 1850 γιαννιώτες εβραίοι συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Auschwitz - Birkenau. Ανάμεσά τους ήταν και η νεαρή Εσθήρ Γκανή (τότε Γκαμπάι) με τον σύζυγό της Ιακώβ. Στο στρατόπεδο αυτό στην Πολωνία είχαν εκτοπιστεί Εβραίοι από πολλές χώρες της Ευρώπης. Μεταξύ τους και η Εσθήρ που βασανίστηκε σωματικά και ψυχολογικά, έχασε μέλη της οικογένειάς της και δεν ξαναείδε ποτέ τον άνδρα της, γεγονότα που την σημάδεψαν και στα οποία δεν αναφέρθηκε ποτέ ξανά.
Στο Auschwitz, όπως και σε άλλα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και γκέτο, στάλθηκαν και Εβραίοι οι οποίοι θέλησαν να διασώσουν με τη ζωγραφική τους τις δραματικές, τραγικές συνθήκες της διαβίωσής τους στη φυλακή για να τις κάνουν γνωστές στον υπόλοιπο κόσμο. Με έργα κρατουμένων εικονογραφείται το Ημερολόγιο του 2017 του Ιδρύματος Γκανή.
Δείτε ΕΔΩ συγκλονισιτικές φωτογραφίες έργων Εβραίων κρατουμένων.
Περισσότερα: ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2017 του ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΙΩΣΗΦ & ΕΣΘΗΡ ΓΚΑΝΗ
