Ένα ενδιαφέρον βίντεο, με θέμα το Ολοκαύτωμα των Εβραίων στη Βόρειο Αφρική, ανέβασε στο κανάλι του στο You Tube, το Παγκόσμιο Εβραϊκό Συνέδριο (WJC). Ενώ οι αναφορές στο Ολοκαύτωμα είναι συνήθως επικεντρωμένες στην Ευρώπη, το βίντεο αυτό υπενθυμίζει μια λιγότερο γνωστή και ξεχασμένη σελίδα της ιστορίας: Τις διώξεις και τα δεινά των Εβραίων της Τυνησίας, της Λιβύης, της Αλγερίας, και του Μαρόκου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δείτε εδώ το βίντεο.
Του Σταύρου Ζουμπουλάκη, Καθημερινή 6.11.2016:
Η Διάσκεψη του Εβιάν έγινε στις 6-16 Ιουλίου 1938 και είχε θέμα της την υποδοχή και φιλοξενία των Εβραίων προσφύγων που αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τη ναζιστική Γερμανία και την Αυστρία, η Προσάρτηση (Anschluss) της οποίας, στις 12 Μαρτίου 1938, προκάλεσε νέα προσφυγική έξοδο. Η πρωτοβουλία της σύγκλησης ανήκει στον Ρούζβελτ, καθώς η Αμερική, που χορηγούσε 27.000 βίζες τον χρόνο σε Εβραίους της Ευρώπης, ήθελε να μοιραστεί με άλλες χώρες την υποδοχή των προσφύγων. Θα λάβουν μέρος τριάντα δύο χώρες και τριάντα τέσσερις μη κυβερνητικές οργανώσεις, στην πλειονότητά τους εβραϊκές.
Η διάσκεψη απέτυχε. Το μόνο που αποφάσισε ήταν η σύσταση μιας επιτροπής για τους πρόσφυγες. Καμία χώρα δεν συναινούσε να δεχτεί τους Εβραίους πρόσφυγες, με διάφορα επιχειρήματα: την οικονομική κρίση, την ανεργία, την πρόκληση ταραχών με τους ντόπιους (η Μεγάλη Βρετανία, επί παραδείγματι, αρνείται να εγκαταστήσει Εβραίους στην Παλαιστίνη, η οποία είναι τότε υπό βρετανική Εντολή, επειδή κάτι τέτοιο θα ενοχλούσε τους Άραβες και θα γινόταν αφορμή συγκρούσεων). Όλα προφάσεις εν αμαρτίαις. Οι χώρες που μετέχουν στη διάσκεψη καταδικάζουν τη ναζιστική Γερμανία, αλλά καμία δεν δέχεται να προστατέψει τα θύματά της. Η συνέχεια είναι γνωστή. Μετά την αποτυχία της διάσκεψης η ναζιστική εφημερίδα Völkischer Beobachter, όργανο του ναζιστικού κόμματος της Γερμανίας, έγραψε πανηγυρικά: «Κανένας δεν τους θέλει» (Saul Friedländer, «Η Ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι», Πόλις, 2013, σ. 282). Έλεγε, αλίμονο, την αλήθεια: κανείς δεν ήθελε τους Εβραίους σπίτι του. Όλοι πρότειναν λύσεις για κάπου αλλού. Η Διάσκεψη του Εβιάν είναι ντροπή. Κυριάρχησε ο φόβος απέναντι στη βία και η λογική ο καθένας να φυλάξει το σπίτι του. Τελικά ούτε αυτό το φύλαξε, όπως φάνηκε ύστερα από ένα χρόνο.
Στις 21.8.2016 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ το παρακάτω άρθρο με τίτλο ΣΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΟΥΣΒΙΤΣ ΕΖΗΣΑΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ του Θανάση Καραμπάτσου στο οποίο μαθητές Λυκείου ύστερα από επισκέψεις στα κρατητήρια της Κομαντατούρ, το Σκοπευτήριο της Καισαριανής, το Μπλοκ 15 στο Χαϊδάρι, τα Καλάβρυτα, το Άουσβιτς, αλλά και συζήτηση με επιζώντες του Ολοκαυτώματος μιλούν για τις εμπειρίες τους.
Μαθητές Λυκείου ανέσυραν βιώματα και μνήμες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα συνέδεσαν με το σήμερα και μιλούν στο «Βήμα» για φόβους και ελπίδες
«Κανείς μας δεν μπορούσε να προβλέψει το μέγεθος του ανθρώπινου πόνου κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι που συνέβη» παρατήρησε ο διαπρεπής ιστορικός Ερικ Χόμπσμπαουμ στο βιβλίο-αυτοβιογραφία «Συναρπαστικά χρόνια». Και αν έμεινε σοκαρισμένος με όσα έζησε στον πόλεμο, περίπου 40 ανήσυχοι μαθητές από το 5ο Λύκειο Νέας Σμύρνης, που επιχείρησαν να ανιχνεύσουν μνήμες και βιώματα προσώπων εκείνης της εποχής, έμειναν το λιγότερο έκπληκτοι με την τρομακτική ικανότητα του ανθρώπου να εξοντώνει, με τις ιδεολογίες που εξέθρεψαν και συνόδευσαν τις φρικαλεότητες και απειλούν το παρόν, την καθημερινότητά τους, με επιθέσεις εναντίον των «διαφορετικών».
Πάνω από 60 εκατ. οι νεκροί, στρατιωτικό προσωπικό και κυρίως άμαχοι, και περίπου 200.000 οι νεκροί μέσα σε δύο ημέρες πριν από 71 ακριβώς χρόνια σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Πάνω από 1 εκατ. χάθηκαν στα κρεματόρια. «Εκτός από τον αριθμό των νεκρών, προκαλεί σοκ ο οργανωμένος τρόπος που έγινε. Τα είχαν σκεφτεί όλα σε πολύ τρομακτικό επίπεδο για να είναι πιο αποτελεσματικό» επισημαίνει η Ναταλία Γκολφινοπούλου που ετοιμάζεται για τη Γ' Λυκείου. «Εβγαζαν και κέρδος. Από τα μαλλιά, όπως μας είπαν στο Αουσβιτς, έκαναν χαλιά, ρούχα... Με μαλλί ανθρώπου! Αυτό που μου προκαλεί απέχθεια, όχι για τους Γερμανούς αλλά για το ανθρώπινο γένος, είναι το τι είμαστε ικανοί να κάνουμε» συμπληρώνει η συμμαθήτριά της Νεφέλη Μαλανδράκη.
Μια συζήτηση με έξι λυκειόπαιδα στην καρδιά του καλοκαιριού, τόσο πλούσια σε ιδέες, συναισθήματα και ζωντανή, δυστυχώς δεν μπορεί να χωρέσει όλη στους περιορισμένους χώρους ενός εντύπου. Το τέλος της σχολικής χρονιάς τούς βρήκε με το βίντεο που έκαναν με θέμα το Ολοκαύτωμα, τους Εβραίους της Ελλάδας και την επικαιρότητά του - αφορούσε σχολεία από την Αττική, τη Λάρισα και την Αχαΐα - να είναι ανάμεσα στα πέντε που βραβεύτηκαν από το υπουργείο Παιδείας.
Περισσότερα: ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
Στις 11.9.2016 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ το παρακάτω άρθρο με τίτλο «Είναι 1943 και “σας χαρίζω το παιδί μου”» της Γιώτας Μυρτσιώτη σχετικά με την ιστορία διάσωσης του Ντέιβιντ Μπαρζιλάι.
Χειμώνας του 1943. Ο εβραϊκός πληθυσμός της Θεσσαλονίκης βιώνει απάνθρωπους περιορισμούς από τα ναζιστικά στρατεύματα. Ελάχιστες ημέρες πριν από τον μαζικό εκτοπισμό, αρκετοί γονείς «παραδίδουν» τα νεογέννητα παιδιά τους στο βρεφοκομείο «Αγιος Στυλιανός» για να τα προστατεύσουν. Ο αποχωρισμός ήταν αβάστακτος. Πολλές μητέρες δεν άντεξαν. Επέστρεψαν και τα πήραν για πάντα μαζί τους. Κάποια βρέφη παρέμειναν. Ανάμεσά τους και ο Ντέιβιντ Μπαρζιλάι. Γεννήθηκε 4 Μαρτίου του ’43, δέκα ημέρες πριν αναχωρήσει το πρώτο τρένο για τα στρατόπεδα του θανάτου.
Τι απέγινε άραγε το δηλωμένο «ως έκθετο» νεογέννητο από τη Θεσσαλονίκη που επέζησε του Ολοκαυτώματος; Πόσοι άλλοι Εβραίοι γονείς προσπάθησαν να σώσουν με αυτόν τον τρόπο τα βρέφη τους; Πώς ήταν η μετέπειτα ζωή αυτών των παιδιών; Τα ερωτήματα είχαν σφηνωθεί στο μυαλό της Αίγλης Μπρούσκου, κοινωνικής ανθρωπολόγου, όταν μελετούσε τα αρχεία του βρεφοκομείου «Αγιος Στυλιανός» για το βιβλίο της
«Λόγω της κρίσεως σας χαρίζω το παιδί μου» (εκδ. Εν Τόμω ΣΥΜΕΠΕ). Το ζήτημα των κρυμμένων βρεφών στο βρεφοκομείο άνοιγε ένα νέο κεφάλαιο.
Οι απαντήσεις ήρθαν αργότερα με επίμονη έρευνα σε τρία επίσημα αρχεία και τα τεκμήρια μιας περίπτωσης έμελλε να ανατρέψουν πολλά: να σβήσουν ένα όνομα από τον μακρύ κατάλογο των θυμάτων Θεσσαλονικέων Εβραίων του Ολοκαυτώματος, να ξεκαθαρίσουν αλήθειες και ψέματα από τα «κατασκευασμένα» αρχεία, να επιτρέψουν στον επιζώντα να ξαναγράψει την αυτοβιογραφία του, να ρίξουν νέο φως στους πολύπλοκους όσο και αντικρουόμενους ρόλους που διαδραμάτισαν διάφοροι άνθρωποι προκειμένου να σώσουν ζωές κατά τη διάρκεια της Κατοχής – δωσίλογοι, αστυνομικοί, ληξίαρχοι, διοίκηση και προσωπικό του βρεφοκομείου που είχαν το κουράγιο να κρύβουν βρέφη Εβραίων κάτω από τη μύτη του Μέρτεν.
Περισσότερα: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΙΟΥ ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΜΠΑΡΖΙΛΑΪ
Στον ιστότοπο του Υπουργείου Παιδείας αναρτήθηκε η παρακάτω είδηση για την εκδήλωση, που έγινε την 1η Ιουλίου 2016, στο Υπουργείο, για τους μαθητές που συμμετείχαν στη φετινή εκπαιδευτική επίσκεψη στο Άουσβιτς. Δείτε εδώ το βίντεο από την ομιλία του Υπουργού Παιδείας κ. Νίκου Φίλη.
Σε σημερινή εκδήλωση στο υπουργείο ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Νίκος Φίλης, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων Γιώργου Καλατζή, μίλησε σε ομάδα μαθητών γενικών και επαγγελματικών λυκείων της Αθήνας, Πάτρας και Λάρισας που επισκέφτηκαν τα κρεματόρια του Άουσβιτς, αφού συμμετείχαν σε διαγωνισμό παραγωγής βίντεο για το Ολοκαύτωμα. Το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε προ τριετίας με 20 μαθητές και τώρα οι συμμετέχοντες έχουν φτάσει τους 81.
Ο Νίκος Φίλης υπογράμμισε πως αν τα δημόσια σχολεία της χιτλερικής Γερμανίας λειτουργούσαν πιο δημοκρατικά θα είχαν αποφευχθεί οι τραγωδίες και το Ολοκαύτωμα και ότι οι Εβραίοι της Ευρώπης πλήρωσαν προϋπάρχοντα ρατσιστικά στερεότυπα.
Περισσότερα: ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟ – ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ